Rodzina i dziecko w średniowieczu | 17 marca 2023 | Relacja
17 marca miał miejsce wernisaż wystawy „Rodzina i dziecko w średniowieczu". Przybyłych gości przywitali, a także wprowadzili w świat ekspozycji dyrektor muzeum Maciej Kordas oraz kurator Magdalena Gronek-Gola. Podkreślili oni że życie w wiekach średnich, mimo wielu mitów, było niezwykle bogate. Publiczność mogła się o tym przekonać nie tylko na podstawie zgromadzonych zabytków i tablic informacyjnych, ale również dzięki prelekcji dr hab. Małgorzaty Kołacz-Chmiel (Instytut Historii UMCS).
Badaczka w swoim wystąpieniu poruszyła problem pozycji kobiety w społeczeństwach wiejskich na przełomie średniowiecza i wieków średnich. Swoje wystąpienie podzieliła na trzy bloki tematyczne: położenie kobiety przed zamążpójściem, w trakcie trwania małżeństwa oraz po jego ustaniu (w przypadku owdowienia). Obraz jaki wyłonił się w wyniku prowadzonych rozważań trudno uznać za jednoznaczny.
Z jednej strony panie pozostawały przez całość lub większość swojego życia pod męską kuratelą (ojca, braci, małżonka), a ich możliwość decydowania o własnym losie była ograniczona (żony posiadały własny majątek, którym zarządzał mąż, ale z istotnymi ograniczeniami). Było to widoczne m.in. podczas aranżowania małżeństw. Kościelny wymóg dobrowolności w trakcie zawarcia związku często nie był przestrzegany. Wola rodziny, poparta tradycją i względami ekonomicznymi, posiadała bowiem wielką siłę. Sprzeciwienie się jej oznaczało dla kobiety utratę posagu, domu, tułaczkę, najmowanie się na służbę lub wyrzucenie na margines społeczny.
Z drugiej strony zaradność życiowa oraz siła charakteru potrafiły skutecznie podnieść rolę w kobiety nie tylko w rodzinie, ale i społeczeństwie. Szczególnie widoczne było to w przypadku wdów, które po śmierci męża „wchodziły w rolę mężczyzny" i samodzielnie zarządzały gospodarstwem (innymi słowy: posiadały pełną zdolność do czynności prawnych). Jeśli było ono dochodowe niezależność ich właścicielek nie doznawała poważniejszych ograniczeń. Jeśli jednak majątek nie wystarczał na zapewnienie środków do życia, wtedy konieczne było znalezienie nowego męża.
Na ekspozycji wykorzystano materiały z następujących instytucji: Rezerwat Archeologiczny Genius Loci, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Stowarzyszenie Drużyna Grodu Piotrówka, a także zbiory własne MRK. Wystawę będzie można zwiedzać do 7 maja br.
